Jakby odpowiedzią na pogląd, że naród, że charakter narodowy jest samo­rzutnym rezultatem nie zorganizowanej działalności ,,społeczeństwa”, były słowa Piłsudskiego: „Społe­czeństwo wyrazu swojego zajęcia się czymkolwiek nie ma. I dlatego każdy może mówić o społeczeń­stwie, co chce. (1930) To samo w istocie dziesięć lat wcześniej mówił Władysław Leopold Jaworski, odpowiadając na konstytucyjną zasadę suwerenno­ści narodu: „Zdanie pierwsze (art. 2 konstytucji marcowej) nie ma prawniczego znaczenia, a jest tyl­ko stwierdzeniem pewnego politycznego stanowiska. Z prawniczego punktu widzenia naród jest fikcją per- sonifikacyjną, która miałaby znaczenie (prawnicze), gdyby naród miał jeden organ obejmujący całość władzy.” I Jaworski, i Piłsudski wychodzą z założe­nia, że czynnikiem twórczym może być tylko czyn­nik „zorganizowany”, a nie „społeczeństwo”; ani „naród” nie są czynnikiem zorganizowanym.

Jakub Woźniak

Witam! Nazywam się Jakub Woźniak i jestem wykładowca na wydziale finansów i ekonomii Uniwersytetu Gdańskiego. Prowadzenie tego bloga to obok sportu i filmów, jedna z moich największych pasji i form komunikacji.

Naród może działać tylko przez państwo, przez władze swego państwa. Państwo jest jedyną postacią, w której naród przestaje być bezkształtną masą, a staje się tworem zorganizowanym i zdolnym do działania. Jeśli sięgniemy do tego epizodu historii narodu, który najsilniej urzekł Józefa Piłsudskiego, do powstania styczniowego, widzimy, że urzekł go tym, iż naród przybrał kształt państwa, że powstał polski rząd. Tym symbolem, który świadczył dla niego o sile powstania, była — jakże często do tego wracał „pieczątka rządu narodowego”, zmusza­jąca Polaków do posłuszeństwa. Nie inaczej ujmo­wał problem roli metod działania rewolucyjnej partii w okresie rewolucji. Widział jej siłę kierującą w „przywódcach, organizacji i wreszcie w tym spe­cjalnym nastroju militarnym, jaki dać może tylko odpowiednie przygotowanie” (r. 1906), a więc w apa­racie władzy.

Jakub Woźniak

Witam! Nazywam się Jakub Woźniak i jestem wykładowca na wydziale finansów i ekonomii Uniwersytetu Gdańskiego. Prowadzenie tego bloga to obok sportu i filmów, jedna z moich największych pasji i form komunikacji.